Deze herfst gaat schrijver en De Gids-redacteur Dirk Vis in New York op zoek naar vernieuwingen op het gebied van een bijna niet meer weg te denken fenomeen: reclame.
Sandwich Men die rondlopen met iets tussen reclame en kunst, door Daniel Buren (jaren '60)
In New York wordt sinds kort letterlijk lucht verkocht in de vorm van advertentieruimte. Virtuele reclames verschijnen op de schermen van mensen die op hun mobiel naar die lucht turen. Ondertussen zijn we al gewend aan tijdschriften die voor meer dan de helft vol zitten met gesponsorde pagina's, maar daar bestaat nog een scheiding tussen advertenties en content. Online vind je hele games waarbij het spel zelf de reclame is en de speler de handelswaar. Wanneer het onderscheid tussen inhoud en reclame is verdwenen, kijk je niet langer naar een scherm, lees je geen advertenties meer, maar zit je er zelf ìn, als een van de vele real people die figureren op billboards. We zijn inmiddels de droombeelden die advertenties ons voorhielden binnengestapt. Dat is zowel interessant als beangstigend. We hebben een plattegrond nodig, een gids, een soort Google Maps voor dit onbekende terrein.
This Advertised Life. Als je wakker wordt in een reclame en er niet meer uit blijkt te kunnen, dan ben je gedwongen in oneliners, veelal Engelstalig, in quotes en catchphrases te praten. Je moet altijd een lach op je gezicht hebben. Wat doe je als je iets wilt zeggen dat niet in een enkele zin past? Wat als je even geen glimlach paraat hebt? Bestaat er een literair antwoord op reclame?
De titel This Advertised Life refereert naar het essay The Advertised Life van Tom Vanderbilt uit 1994. We zijn nu twintig jaar verder en alles wat Vanderbilt beschreef is nog steeds geldig, maar de ontwikkelingen hebben niet stilgestaan. Reclame is nog verder doorgedrongen. Waar Vanderbilt nog een duidelijke scheiding tussen kijker en reclame constateert, is die tegenwoordig poreus of zelfs opgeheven.
Wat gebeurt er als je met je smartphone een openbare plek binnenloopt? Welke data gaan automatisch waarnaartoe en voor hoeveel worden ze verkocht? Waar wordt jouw profiel opgeslagen en met welk doel? Wat betekent de uitspraak "als het gratis is, ben jij zelf de handelswaar" precies? En, met nieuwere technieken zoals de blockchain, kunnen we nu nòg complexere structuren verwachten of bieden ze juist de kans om eraan te ontsnappen? In New York ga ik langs bij kunstenaars, programmeurs en schrijvers, maar ook bij jonge managers die geld verdienen in reclame en marketing op Madison Avenue. In De Internet Gids doe ik de komende maanden op basis van gesprekken, interviews en bijdragen van anderen steeds over een van deze vragen verslag.
