Warúm Darúm

Poëzie / 28.09.25

vous êtes charlie

Zaban Razdar

Alleen breken bij <br>

Sommige dichtregels lopen verder door; scroll naar rechts om de volledige tekst te lezen.

Vrij naar I Must Become a Menace to my Enemies van June Jordan

een nazi krijgt een nekschot
en de staten herenigen zich
ze lauweren hun antichrist
de psychose is globaal
extreemrechts tot centrumlinks in de rouw

ai slop waarin hij, een klansman, door martin luther king en jezus
in de hemel wordt ontvangen
in wat voor wereld leef ik eigenlijk?

sindsdien twee lynchings
zelfmoord, zegt de politie
een van de jongens brak zijn benen en hing zich vervolgens op aan een boom
ongelooflijk waar een zwart lichaam al niet toe in staat is

het is een kwestie van tijd geen plek
wat daar ontspruit waait over naar hier

en mijn moeder vraagt zich af waarom ik bitter ben

ik heb de blinden in hun zielen gestaard
daar trof ik pandora aan
zwart, trans, islamitisch
ik wierp een euro in haar doos en deed een wens
die moet ik met jullie delen
anders komt hij niet uit

IK MOET EN ZAL EEN DREIGING VORMEN VOOR WIE MIJ DOOD WIL

ik zag het nieuws oud worden in de oren van de doven
ik steek het aan en warm mijn voeten aan het vuur

vanaf nu heb ik één wang
keer ik enkel de rug toe om een elleboogstoot op te winden
mijn stilte zal storm op komst spellen
laat ze vrezen als ik vrees
breek de tengels van de eerstvolgende karin die zich aan haar tas vergrijpt
wanneer ik langsloop
ik zal glimlachen terwijl ik het doe
zodat ze weet dat ik een van de goeden ben

ik ben gestemd door vreemde handen
ik moet worden middel tot mijn doel

  ▼

een leger genocidale voetbalhooligans komt naar amsterdam om
dood aan de arabieren te scanderen
ze krijgen de bal terug die ze kaatsten
arnon grünberg noemt het een milde jodenjacht
ik spreek hem mild geagiteerd aan
conclusie van ons gesprek: hij gelooft niet in eigengerecht
ofwel: hij gelooft in het systeem
logisch, het is voor hem gebouwd
ik kon sympathiseren
ooit dacht ik ook nog wit te zijn
toen had ik rechten
en was de politie waakzaam voor mij
ik heette jan en rooide bollen op ‘t land

ik sta op hoorn station en schenk rum bij de koffie
zo eer ik mijn vader
een groep mannen van doorsnee ideologie richt luidruchtig hun blikken bier op mij
ik draag m’n afghaans kostuum
voel hun gedachten onder mijn huid
en vraag mij af: hoeveel knievallen voor het fascisme is het kabinet verwijderd
van de overton window waar deze mannen doorheen kunnen kruipen
om mij te lynchen?

en als arnon grünberg er dan naast staat,
schiet hij mij te hulp door de politie te bellen
voor of nadat hij er een gevatte column over geschreven heeft?

  ▼

anne frank staat dichter bij abu obeida dan bij israël
anne frank is hamas
hannah arendt terrorist
heel de warsaw ghetto kinderen van amalek, cultuur van de dood

  ▼

En taal?
Taal is gewelddadig. Omdat taal kan veranderen, en verandering gewelddadig is. Iets wordt
overmeesterd, delft het onderspit om leven te geven aan iets nieuws.
Welk geweld pleeg ik op de mensen in mijn leven, door zo autobiografisch te
schrijven? Heb ik dat recht? Ik kan, hoewel het mij schuldig maakt, vanuit een soort oog-om
-oog-idee het geweld dat ik papa in zijn ogen aan doe door over hem te schrijven enigszins
rechtvaardigen. Want hij mij ook — door inactie, maar inactie niet als actie beschouwen is
waar de wereld aan ten onder gaat. En daar weer dat hardnekkige probleem: de schuld van
de wetende. Dat ik dit in zie, brengt verantwoordelijkheden met zich mee. Ik ben mij namelijk
bewust van het geweld, en daardoor in staat om het te voorkomen. Hij is dat niet.
Tegelijkertijd kan ik zijn onbewustzijn niet als een vrijkaart zien, om dezelfde reden dat
inacties ook als acties beschouwd moeten worden.

  ▼

Ik schrijf gewelddadig
Hoe ik mensen instrumentaliseer
Vriendschappen worden rekensommen
Een verlopen relatie een levensles
Ze intern redigeer terwijl ik met ze praat
Jullie zijn speelpoppen in mijn theater
Wie heeft deze handen touwen toebedeeld?

  ▼

Ik dacht dat mijn vrienden goede politics hadden, omdat ze grappen maakte over Wilders en
Baudet. Ikzelf—

  ▼

Augustus 2021, solidariteitsdemonstratie voor Afghanistan op de Dam

Ik vertrouw mijn motieven niet. Wil niet dat dit een identiteitskwestie wordt. Maar dat werd
het zodra ik mij meer Afghaans ging kleden na de val van Kabul. Ik kon het rechtvaardigen:
Bekeken worden en kijken zijn zijden van een instrument dat met twee kanten snijdt; de
focus van de buitenwereld op Afghanistan, stelde de Afghaan in mij scherp.
Maar dit is niet waar. Want ik ben nooit als Afghaan gezien. De Dutch Gaze maakt
geen onderscheid tussen Syriër en Palestijn, Marokkaan en Afghaan. Ik kan het weten, want ik
heb hem. Geen tinten bruin vallen deze pupillen binnen.
Maar het is wel waar. Want ik maak onderscheid, ook al doen zij het niet. En hoewel
mijn Afghaanse identiteit diffuus en spookachtig is, bezit ik, op wat vervreemde overgeleverde
culturele en aangeleerde overeenkomsten na, geen andere bruine. Mijn zelfbeschouwing als
Afghaan is dus gefuseerd met hun beschouwing van mij als buitenlander. Wat ertoe heeft
geleid dat ik, wanneer ik door hen als buitenlander bejegend werd, ik voor mij als Afghaan
bejegend werd, en meer Afghaans werd dan ik was.

  ▼

Militairen krijgen een tour door Arnhem. Ik sta te roken naast een monument buiten school.
“Zij zijn gestorven zodat jullie kunnen studeren en l-b-g-t-q-n-zo kunnen zijn,” zegt de
tourgids tegen mij. Alan Turing zal zich verheugd hebben.

  ▼

Beide kanten zien… Moet elk perspectief belicht worden? Het persoonlijke is politiek, maar
is het politieke ook persoonlijk? De predikers van de nuance zijn doorgaans degenen die bij
nuance gebaat zijn. Waarheid ligt niet in het midden, maar aan de rand.

  ▼

Een landschapschilder zei eens dat het Oosters was hoe ik dacht. Ik vroeg hem waarom. Al
dat gevraag was de reden, antwoordde hij. Hij was oud en had een grote witte baard, hij zal
dus wel wijs geweest zijn. Als mijn gevraag Perzisch van aard is, ik uit uitersten besta en
dus stelligheid de sluimerende Nederlander in mij is: verklaar ik bij deze de Pers in mij dood.
Uit zijn graf staat stellig op: de polderjihadist.

  ▼

ik ben halfghaan want
ik was volledig wit
nu ben ik volledig bruin

  ▼

obama gebruikte het tegen occupy wall street
trump tegen alles wat links van hem zit
en ook hier is de motie al door de kamer heen
op de tv vertellen politici trots over wat vroeger een wikileaksschandaal was geweest
in wat voor land leef ik eigenlijk?

  ▼

m’n homie japie krekel is voor de vierde keer opgenomen, z’n wahjong is op
ik flex op ‘m met m’n 100k studieschuld
en grap: ‘mijn dood zou een veel grotere fuck you naar het systeem zijn dan de jouwe, ik beroof ovie van een ton’
‘is niks g, ik kost ovie een ton per jaar’ antwoordt hij
hij wint



de nazi is weer terug, zegt japie
elke dag angstklachten sindsdien
maarja.. eerst ff sufferen en melding maken van z’n gedrag
hopelijk wordt ie snel overgeplaatst
die man kent geen respect



ik heb een nazi geduwd.. en antifa is een terroristische organisatie.. ben ik nu terrorist?
mijn psychose was logisch en mooi
goed was goed en slecht was slecht
maar nu ben ik ontwaakt en zit ik vast in een collectieve psychose
waar nazi's goed zijn en liefdevolle mensen terroristen



ik vraag japie of hij de vredespijp heeft gerookt met zijn geïnstitutionaliseerde nazi

ja, ik heb vrede gesloten.. hij bood schoorvoetend z'n excuses aan..
ik heb nogsteeds 3x per week angstklachten door hem
maar hij valt me niet meer persoonlijk aan

  ▼

carlos heeft een poging gedaan
uit wanhoop en frustratie naar de wereld
dat heb ik, sinds ik begrijp hoe de wereld werkt, nooit begrepen
als je horizon revolutie is
en je bereid bent je leven te geven
doe je dat toch als een aaron bushnell of een rachel corrie?
zonde om een dood aan een trein te offeren…
natuurlijk zeg ik dit niet
behalve tegen mensen die nog leven willen
wat ik wel zeg:
een leven gewijd aan het bevechten van het systeem is er een grotere dreiging voor
dan een dood
ik ben moe, zegt hij
ik knik langzaam en wens hem wel te rusten

  ▼

Ik ben bij een lezing, intellectuelen piekeren over de opkomst van het fascisme, ons
belangrijkste exportproduct. Ze praten medemenselijkheid, maar ik zie de lijken die hun
emancipatoire praat verhult.

  ▼

het bloed uit charlie kirks nek overspoelt het globale noorden
het wast de roze verf van onze zwarte laarzen
ik wil hem niet groter maken dan hij was
hij was een van vele rotte appels
nu een valuta
gistend fruit is de panzerschokolade van het volk

  ▼

mijn geboorte was buitengewoon gewelddadig
mijn moeder wist niet wat ze deed
dat bleek een overdraagbare aandoening
ik was wit tot ik het niet meer was, ook al was ik bruin lang voor ik het werd
moet hier niet te veel woorden aan vuil maken
biculturele schrijvers die een oeuvre om hun kleine onderdrukking bouwen
ieder persoon van kleur in nederland is bicultureel
want wit is macht en wij hier machtig
dus ons: houdt niet op bij symptoombestrijding
onze jeuk spelt dood voor zij die wij hier niet horen kunnen
kijk het beest niet alleen in de bek
klauw je een weg door de keel naar beneden
word een maagzweer in de buik van het beest

  ▼

Aan de eettafel hoor ik “Jammer van Charlie Kirk, ik vond zijn video’s wel leuk.”
En mijn moeder vraagt zich af waarom ik bitter ben. Er is een ik die de tafel had omgegooid.
Dat had ze afgekeurd, en daarin had ze haar verlosser verloochend.

  ▼

Ik heb gedaan waar de evolutie miljoenen jaren voor nodig had gehad: ik ontwikkelde een
klier, daar waar ik op mijn wangvlees beet, en de wond niet helen liet door er continu aan te
likken. Alle shit die ik heb geslikt en de woorden die ik daarbij meenam, heb ik erin
opgespaard. Morgen, vanaf wanneer morgen nooit meer morgen is, activeer ik de klier. Ik
weet niet wat de consequenties zullen zijn.

  ▼

blijkbaar heb ik als klein kind richard barends met een baksteen tegen zijn hoofd geslagen
nadat hij mij poepchinees noemde
ik ben benieuwd wat ik sindsdien verloren ben
want dat is de laatste keer dat ik mij verzette
naast die daadkracht, was ik ook de herinnering verloren
ik leerde dit vorig jaar van mijn moeder

toen ik door gijs hoedjes werd omgedoopt tot zandneger en daar niets aan deed
pleegde ik een geweld dat groter was dan het zijne
toen ik op het land bollen rooide, en ik tot jan werd omgedoopt
omdat ze mijn naam niet wilden kunnen uitspreken, en ik daar guitig in meeging
pleegde ik het grotere geweld
toen ik mij wilde bewijzen voor de pvv-vader van mijn ex, deed ik mij geweld aan
de witte knik en glimlach combi die ik mij meester heb gemaakt, was geweld
elke uitleg
ieder gebaar
ieder wegkijken en toekijken
geweld
geweld
geweld
van goethem, de docent nederlands die mijn naam
en die van de enige andere jongen van kleur een jaar lang door elkaar haalde
hij was niet erg taalgevoelig, dacht ik toentertijd
dit is geen boehoe ik ervoer racisme opsomming
maar een manifest

want toen wij hier nu waren
en ik hier als wit-bruin product aandacht opeis
ik wil geen tranen of liberale sympathiën
ik wil de oorzaak bestrijden, niet het symptoom
het echte slachtoffer is niet hier
het echte slachtoffer heeft geen stem
we zien hem niet
we verstaan haar niet
voor iedere zandneger die ik te horen kreeg
werd een naamloos legioen begraven
voor iedere—
terwijl wij tranen onttrekken aan witte gezichten vallen er bommen
de machine draait door
is empathie een zero sum game?
misschien niet
en ben ik hypocriet
dat zeker
want ik pik het niet als een bruin persoon mij wit noemt
tenzij diegene bij henzelf hetzelfde doet
wij zijn allen wit
ik heb wit geld
wit taal
wit verantwoordelijkheid
wit de mist waarin ik mij begeef
wit de wond waaruit ik bloed
wit het weefsel
wit dit dicht
het geweld is overal
het was daar bij de king hussain grensovergang
(ik, met het witte bewijs van mijn bruine identiteit)
toen ik een israëlische grenspolitie als vriend begon te zien
omdat hij de enige was die mij degelijk behandelde
ik koloniseerde mijzelf
we zouden als jehova’s langs de deuren moeten gaan
het fanatisme dat predikt: ik geloof dat ik het beste voor jou weet
ik wil je bevrijden van jezelf
laat me je tonen je ketens
maar je zegt: wat zijn handen?
ik spreek net zoveel tot mijzelf als tot jullie
misschien wel meer
wie voelt, voelt tot ze niets meer voelen
of gaat ten onder aan hun gevoel
maar, verschuif de aandacht
laat ons de pijlen niet meer richten op rechts
maar op de liberalen die het bestaan van het rechts van vandaag
mogelijk hebben gemaakt
ga stemmen, maar hecht er niet teveel waarde aan
dat gedram naar de stembus is een uitvlucht
om niet de straat op te hoeven te gaan
om niet te staken, verkeer stil te leggen
te boycotten en strategisch te vernielen
laat de stembus niet zijn wat die docu over de congo of dat gedicht over gaza met je doet:
een aflaat om je onschuld af te kopen
stem nog liever niet dan wel, als dat betekent dat je nog iets goed te maken hebt

  ▼

Rutte zou een katechon zijn geweest, een figuur die de komst van de antichrist tegenhoudt.
Maar een poortwachter kan je van twee kanten benaderen. Ook de tweede komst van Jezus
zijn revolutie voor de armen, blijft door de liberaal op afstand.

  ▼

Lees gevaarlijk
Schrijf gevaarlijk
De mogelijkheid om het gevaar te bestrijden wijkt voor het gevaar dat doet
Die zomers op het land
Ik vraag mij af wat ik uit de aarde trok
Ik vrees geweld dat ik mij nog aan zal richten
Als het schrijven werk wordt
En er voor mij een plaats wordt uitgesneden binnen het culturele landschap
Of het niet futiel is, hier, in de buik van het beest
Dat ik de token activist word
Panelgesprekken versier om een spicy tegengeluid te verkondigen
Ben ik niet meer waard daar waar de strijd het heetst is?
Maar daar ben ik slechts een lichaam dat de taal niet spreekt
Hier is mijn taal een wapen

  ▼

Een van Nederlands grote dichters schrijft dat onze tragedie is
Dat we geen grote oorlog hebben om over te schrijven
Dat is een kwestie van identificatie
Kort na Al-Aqsa Flood veroordeelt hij beide partijen
En wordt hij uitgenodigd om het over genocide te hebben
Zonder het over genocide te hebben
Het wordt allemaal gruwelijk genoemd
En er worden zionistische treurgedichten voorgedragen
De ene zijn hongersnood is de dichter zijn brood
Onze dichter heeft zijn oorlog gevonden

  ▼

Laten we onze peilen niet meer richten op het rot dat racisme en fascisme heet
Dat is laaghangend fruit
En kunnen de liberalen en centristen prima doen
Wij moeten hen aanvallen

  ▼

Ik moet en zal
Een dreiging worden voor mijzelf
Mijn grootste seriemoordenaar

  ▼

dreiging

dat is mijn moeder

waar zij in gelooft
die niet gelooft in gewapend verzet
maar wel in de handen om een rozenkrans vouwen
de sanctimonieuze glimlachen van haar youtubepriesters
wat zij niet gelooft:
dat ze racistisch is
gewoon een beetje, zoals iedereen dat is
ook ik, zei ik haar
kan ze niets aan doen
komt met de tijd en de plek
het idee van de erfzonde wel
maar dit gaat er niet in
terwijl jezus een bruine communist was
ik gooi de tafels omver

Zaban Razdar doolt, maakt onderweg foto’s, schrijft, en danst wanneer de inkt niet vloeien wil. Hij is bang door zijn familie verstoten te worden vanwege zijn schrijven, verlangt naar een penvijand en vraagt zich af of twijfel de kern van een identiteit kan zijn. Als ondertitel van zijn biografie werd “Had ie maar één ding gedaan” gesuggereerd.

Meer van deze auteur